Các dấu hiệu, nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ung thư vòm hầu

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây ung thư vòm hầu

Ung thư vòm hầu hình thành khi tế bào ác tính phát triển một cách bất thường và tăng sinh nhanh chóng, tạo ra các tế bào đột biến không tuân theo các quy trình tự nhiên của cơ thể. Sự hình thành ung thư này có liên quan trực tiếp đến các yếu tố có khả năng gây đột biến gen. Những yếu tố này có thể bao gồm virus, thực phẩm ướp muối, thuốc lá, và việc lạm dụng rượu bia.

Các yếu tố nguy cơ gây ung thư vòm hầu bao gồm:

Chủng tộc: Những người thuộc chủng tộc Châu Á, đặc biệt là ở các quốc gia Đông Nam Á, có tỷ lệ mắc ung thư vòm hầu cao hơn so với các khu vực khác trên thế giới. Đây là yếu tố phổ biến được ghi nhận trong các nghiên cứu dịch tễ học.
Độ tuổi: Mặc dù ung thư vòm hầu thường gặp ở người cao tuổi, nhưng hiện nay, bệnh này đang có xu hướng xảy ra ở nhóm người trẻ tuổi hơn, điều này cho thấy sự thay đổi trong các yếu tố nguy cơ hoặc chế độ sinh hoạt.
Giới tính: Tỷ lệ mắc ung thư vòm hầu ở nam giới cao gấp từ 2 đến 3 lần so với nữ giới, điều này có thể liên quan đến thói quen sinh hoạt và yếu tố sinh học riêng biệt giữa hai giới.
Tiền sử nhiễm virus Epstein-Barr (EBV): Virus EBV có thể gây ra các bệnh lý như viêm mũi, viêm họng, viêm xoang, và có khả năng làm biến đổi vật chất di truyền (ADN), tạo ra các gen đột biến, góp phần hình thành ung thư vòm hầu. Virus này thường xuyên được phát hiện ở những bệnh nhân mắc ung thư vòm hầu.
Nhiễm virus HPV: Mặc dù HPV chủ yếu gây ung thư cổ tử cung, nhưng virus này cũng có thể là nguyên nhân gây ung thư miệng và ung thư vòm hầu. Việc nhiễm các chủng HPV có nguy cơ cao làm tăng khả năng mắc bệnh ung thư vòm hầu.
Thực phẩm ướp muối: Các thực phẩm chế biến bằng cách muối chua, lên men hoặc đóng hộp như thịt chua, cải muối, và thịt hộp có thể làm tăng mức độ hoạt động của virus Epstein-Barr, từ đó thúc đẩy quá trình đột biến gen và hình thành khối u ác tính.
Lạm dụng rượu bia: Việc tiêu thụ rượu bia thường xuyên làm tổn thương niêm mạc vùng hầu họng, gây ra sự kích thích kéo dài, làm suy yếu hệ miễn dịch và tạo điều kiện cho các tế bào ác tính phát triển.
Hút thuốc lá: Thuốc lá chứa hàng triệu hóa chất độc hại, gây tổn thương niêm mạc đường hô hấp, làm giảm khả năng bảo vệ cơ thể và khiến niêm mạc dễ bị viêm nhiễm, từ đó làm tăng nguy cơ ung thư vòm hầu.
Yếu tố di truyền: Những người có bố, mẹ, hoặc anh chị em ruột mắc ung thư vòm hầu sẽ có nguy cơ cao hơn so với những người không có tiền sử gia đình mắc bệnh. Di truyền có thể làm tăng khả năng mắc bệnh do sự tương tác giữa yếu tố di truyền và môi trường.

Triệu chứng ung thư vòm hầu

Nhiều bệnh nhân ung thư vòm hầu chỉ đến bác sĩ khi phát hiện một khối u hoặc sự sưng tấy ở vùng cổ. Những khối u này thường không gây đau hoặc chỉ gây đau nhẹ. Điều này xảy ra vì ung thư đã lan tới các hạch bạch huyết ở cổ, làm chúng sưng lên. Các hạch bạch huyết là những cơ quan chứa tế bào miễn dịch và phân bố khắp cơ thể. Thông thường, các hạch bạch huyết có kích thước nhỏ, khoảng bằng hạt đậu.

Ngoài khối u ở cổ, các triệu chứng khác có thể gặp phải khi mắc ung thư vòm hầu bao gồm:

Nghe kém, ù tai, hoặc cảm giác đầy trong tai: Đây là triệu chứng phổ biến, đặc biệt là khi ung thư đã lan đến tai, gây tắc nghẽn ống tai và làm giảm thính lực.
Nhiễm trùng tai tái diễn: Những người bị ung thư vòm hầu có thể bị nhiễm trùng tai liên tục mà không có các nguyên nhân rõ ràng như viêm họng hay viêm xoang.
Tắc nghẽn mũi hoặc nghẹt mũi: Cảm giác nghẹt mũi kéo dài hoặc tắc nghẽn mũi cũng là triệu chứng điển hình khi ung thư vòm hầu ảnh hưởng đến vùng mũi và họng.
Chảy máu cam: Một trong những dấu hiệu khác là chảy máu cam, đặc biệt là khi ung thư phát triển ở vùng mũi và ảnh hưởng đến các mạch máu.
Đau đầu: Cơn đau đầu thường xuyên mà không rõ nguyên nhân cũng có thể là triệu chứng của ung thư vòm hầu.
Đau hoặc tê mặt: Triệu chứng này có thể xảy ra khi ung thư vòm hầu ảnh hưởng đến các dây thần kinh mặt.
Khó mở miệng hoặc cử động vùng hàm: Đây là triệu chứng thường gặp khi ung thư lan đến các cơ quan xung quanh vùng miệng và cổ.
Nhìn mờ hoặc nhìn đôi: Đây là dấu hiệu khi ung thư ảnh hưởng đến các cấu trúc trong vùng mắt.
Khó thở hoặc khó nói: Khi ung thư vòm hầu phát triển và gây tắc nghẽn các đường hô hấp, bệnh nhân có thể gặp khó khăn trong việc thở hoặc nói chuyện.

Nhiễm trùng tai, mặc dù thường gặp ở trẻ em, nhưng nếu người lớn gặp phải tình trạng nhiễm trùng tai đơn độc mà không có các triệu chứng viêm đường hô hấp trên, bạn cần phải đến bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra vòm họng, vì đây có thể là dấu hiệu của ung thư vòm hầu.

Nhiều triệu chứng trên cũng có thể do các bệnh khác gây ra, nhưng nếu bạn gặp phải bất kỳ triệu chứng nào trong số này, việc đến bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời là rất quan trọng.