Hội chứng Eisenmenger và vai trò của dinh dưỡng

Dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát hội chứng Eisenmenger. Một chế độ ăn lành mạnh, ít muối và giàu dinh dưỡng có thể giúp cải thiện chất lượng sống cho những người mắc bệnh này.

Tầm quan trọng của chế độ ăn đối với hội chứng Eisenmenger

Hội chứng Eisenmenger là kết quả của một lỗ thông hai luồng máu trong tim, dẫn đến đảo ngược dòng chảy máu do những khiếm khuyết về cấu trúc tim. Tình trạng này xảy ra khi có sự phát triển của tăng áp động mạch phổi, do các khuyết tật tim bẩm sinh chưa được điều trị. Các triệu chứng có xu hướng phát triển trong độ tuổi dậy thì hoặc đầu tuổi trưởng thành, và có thể bao gồm hiện tượng tím tái, khó thở khi vận động, và bất thường về nhịp tim.

Bệnh có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như tổn thương vĩnh viễn cho tim và phổi. Các phương pháp điều trị không phẫu thuật chủ yếu nhằm giảm nhẹ các triệu chứng. Tuy nhiên, nhờ vào những tiến bộ trong việc điều trị và quản lý bệnh, nhiều bệnh nhân mắc hội chứng Eisenmenger đã có thể sống lâu hơn và có một cuộc sống năng động hơn. Để có chất lượng sống tốt, những bệnh nhân này cần được theo dõi và điều trị bởi các bác sĩ chuyên khoa.

Theo Hiệp hội Tim bẩm sinh ở người lớn Hoa Kỳ (ACHA), dinh dưỡng chính là yếu tố nền tảng cho một cuộc sống khỏe mạnh và rất quan trọng trong việc phòng ngừa các bệnh lý tim mạch. Những người mắc bệnh tim bẩm sinh thường có nguy cơ gặp phải các vấn đề dinh dưỡng. Các bệnh nhân này cũng dễ bị suy mòn, teo cơ, hoặc thiếu hụt các chất dinh dưỡng đa lượng và vi lượng do suy tim, một biến chứng của bệnh tim mà họ đang mắc phải.

Vì thế, chế độ ăn đóng vai trò then chốt trong việc quản lý hội chứng Eisenmenger, một biến chứng nghiêm trọng của bệnh tim bẩm sinh. Mục tiêu của chế độ ăn này là hỗ trợ chức năng tim, giảm thiểu các triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Chế độ ăn cho người mắc hội chứng Eisenmenger

Hội thảo trực tuyến “Sống tốt với hội chứng Eisenmenger” của ACHA đã cung cấp các thông tin toàn diện về cách quản lý và sống chung với tình trạng phức tạp này. Một trong những yếu tố quan trọng được nhấn mạnh trong hội thảo là chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh, vì đây là yếu tố hỗ trợ sức khỏe tim mạch và phổi của người mắc hội chứng này.

Mặc dù chế độ ăn cụ thể có thể thay đổi tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng sức khỏe của từng người, nhưng nhìn chung, các khuyến nghị cơ bản bao gồm:

Chế độ ăn lành mạnh cho tim mạch:
- Giảm natri: Việc hạn chế ăn muối có thể giúp kiểm soát huyết áp và giảm nguy cơ giữ nước. Muối có thể khiến cơ thể giữ nước, gây thêm gánh nặng cho tim. Do vậy, việc giảm lượng muối trong chế độ ăn uống là rất quan trọng. Hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp và các gia vị chứa nhiều muối là rất cần thiết. Thay vào đó, nên dùng các loại thảo mộc và gia vị tự nhiên để tăng hương vị cho các món ăn.
- Tăng cường trái cây và rau quả: Ăn nhiều trái cây và rau quả giúp cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ, rất tốt cho sức khỏe tổng thể.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Lựa chọn ngũ cốc nguyên hạt thay vì ngũ cốc tinh chế để tăng lượng chất xơ và cung cấp nhiều dưỡng chất hơn.
- Protein nạc: Ăn các nguồn protein nạc như thịt gà không da, cá và các loại đậu giúp cung cấp protein mà không làm tăng thêm chất béo bão hòa.
- Chất béo lành mạnh: Nên chọn các nguồn chất béo lành mạnh như trong quả bơ, các loại hạt và dầu ô liu, và hạn chế các loại chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có trong thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán và thịt đỏ có mỡ.
Chế độ ăn hỗ trợ sức khỏe phổi:
- Uống đủ nước: Việc uống đủ nước giúp làm loãng dịch nhầy trong phổi, giúp người bệnh thở dễ dàng hơn.
- Thực phẩm giàu chất chống oxy hóa: Các loại thực phẩm như quả mọng, rau lá xanh và các loại hạt giúp bảo vệ phổi khỏi tổn thương do các yếu tố gây hại.
- Tránh thực phẩm gây viêm: Hạn chế tiêu thụ thực phẩm chế biến sẵn, các loại thực phẩm chứa đường và những thực phẩm gây viêm khác sẽ giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm.
Lối sống lành mạnh:
- Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân hoặc béo phì có thể tạo thêm gánh nặng cho tim và phổi, làm trầm trọng thêm các triệu chứng.
- Tập thể dục vừa phải: Việc tham gia vào các hoạt động thể chất vừa phải có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch và phổi, nhưng bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ về loại hình và cường độ tập luyện phù hợp.
- Không hút thuốc: Hút thuốc lá gây hại nghiêm trọng cho cả tim và phổi, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch và phổi.
- Tránh độ cao: Việc sống hoặc di chuyển đến độ cao có thể giảm nồng độ oxy trong máu, dẫn đến khó thở và gây ra các biến chứng khác.
- Quản lý căng thẳng: Căng thẳng có thể làm tăng mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng trong hội chứng Eisenmenger.
- Ngủ đủ giấc: Việc duy trì giấc ngủ đầy đủ sẽ giúp cơ thể phục hồi và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Những người mắc hội chứng Eisenmenger cần tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn chế độ ăn uống và lối sống phù hợp với tình trạng sức khỏe của mình.

Những lưu ý quan trọng khác

Hội chứng Eisenmenger là một biến chứng nghiêm trọng của bệnh tim bẩm sinh, gây tăng áp lực động mạch phổi. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe của mình, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt các lưu ý sau:

Tiêm vaccine: Việc tiêm phòng giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm cho người mắc bệnh tim mạch.
Tuân thủ điều trị: Việc sử dụng thuốc và các liệu pháp khác theo đúng chỉ định của bác sĩ là rất quan trọng để kiểm soát tình trạng bệnh.
Kháng sinh dự phòng: Theo chỉ định của bác sĩ, việc sử dụng kháng sinh trước khi làm các thủ thuật như khám răng hoặc phẫu thuật sẽ giúp ngăn ngừa viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn, một biến chứng nghiêm trọng.
Tránh nhiệt độ cao: Các phòng xông hơi khô, xông hơi ướt hoặc bồn tắm nước nóng có thể gây hạ huyết áp đột ngột, điều này rất nguy hiểm đối với bệnh nhân.
Kiểm soát lượng chất lỏng: Người bệnh cần uống đủ nước để tránh máu bị quá đặc, nhưng trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu hạn chế lượng chất lỏng để giảm bớt gánh nặng cho tim.
Hạn chế gắng sức: Các hoạt động thể dục gắng sức có thể làm tăng áp lực động mạch phổi và gây khó thở.

Ngoài ra, bệnh nhân cần theo dõi các triệu chứng của mình và thông báo ngay cho bác sĩ nếu có sự thay đổi. Duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm chế độ ăn uống cân bằng và giấc ngủ đủ, sẽ giúp cải thiện chất lượng cuộc sống. Việc khám sức khỏe định kỳ và theo dõi tình trạng bệnh là rất cần thiết để điều chỉnh phương pháp điều trị khi cần thiết.

Lưu ý, các thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo. Người bệnh cần trao đổi trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa để nhận được tư vấn phù hợp. Chế độ ăn uống cần được điều chỉnh tùy theo tình trạng sức khỏe và nhu cầu dinh dưỡng của mỗi bệnh nhân, vì vậy, việc thay đổi chế độ ăn cần có sự giám sát của bác sĩ.